Samorządowe kolegia odwoławcze stoją na straży praworządności i podejmują wszelkie kroki mające na celu pogłębianie zaufania społeczenstwa do organów Państwa, a ich działalność kształtuje coraz lepszy obraz działania administracji publicznej wykonywanej szczególnie przez organy samorządu terytorialnego.
Organami kolegium są:
A) Zgromadzenie Ogólne Kolegium
B) Prezes Kolegium
Orzeczenia kolegium zapadają po przeprowadzeniu rozprawy lub na posiedzeniu niejawnym. Orzeczenia kolegium, co do zasady, wydawane są w formie decyzji albo postanowień. Kolegium wydaje orzeczenia po odbyciu niejawnej narady składu orzekającego, obejmującej dyskusje oraz głosowanie nad orzeczeniem i zasadniczymi motywami rozstrzygnięcia. Sprawę przedstawia członek kolegium wyznaczony jako jej sprawozdawca. Orzeczenia zapadają większością głosów. Członek składu orzekającego nie może wstrzymać się od głosu. Członek składu orzekającego, który został przegłosowany, ma prawo zgłosić przy podpisywaniu orzeczenia zdanie odrębne, uzasadniając je na pismie w terminie 7 dni od dnia odbycia narady. Orzeczenia kolegium podpisują wszyscy członkowie składu nie wyłączając przegłosowanego.
Kolegium orzeka w składzie trzyosobowym, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej. Składowi orzekającemu przewodniczy prezes lub etatowy członek kolegium. Zasady wyznaczania składów orzekających określa regulamin kolegium. Członkowie kolegium nieposiadający wykształcenia prawniczego lub administracyjnego są wyznaczani do składów orzekających z uwzględnieniem ich kwalifikacji zawodowych. Przy orzekaniu członkowie składów orzekających kolegium są związani wyłącznie przepisami powszechnie obowiązującego prawa. Kontrolę orzecznictwa kolegiów sprawuje sąd administracyjny na zasadach i w trybie określonych przepisami ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Z racji charakteru organu jakim są Samorządowe Kolegia Odwoławcze należy stwierdzić, że sprawy przyjmowane są głównie w formie odwołań od decyzji i zażaleń na postanowienia. Zgodnie zaś z przepisami k.p.a. i Ordynacji podatkowej, odwołania i zażalenia wnosi się do Samorządowego Kolegium Odwoławczego za pośrednictwem organu, który daną decyzję lub postanowienie wydał. Wyjątkiem od tej zasady jest sytuacja gdy to Samorządowe Kolegium Odwoławcze wydało decyzję jako organ I instancji - wtedy wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy wnosi się bezpośrednio do Samorządowego Kolegium Odwoławczego.
Obsługę kancelaryjno-biurową zapewnia Biuro Kolegium.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Olsztynie nie prowadzi żadnych ogólnodostępnych ewidencji czy rejestrów. Istniejące rejestry mają jedynie charakter techniczno - organizacyjny i nie podlegają ujawnieniu.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Olsztynie prowadzi archiwa decyzji, postanowień, orzeczeń, pism wysłanych stronom postępowania administracyjnego, odwołań, zażaleń, skarg wnoszonych do SKO w Olsztynie, skarg do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na decyzje bądź postanowienia SKO, wyroków, postanowień Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego i Naczelnego Sądu Administracyjnego. Okres przechowywania akt orzeczniczych wynosi 10 lat.
Z wyżej wymienionymi aktami mogą zapoznać się strony zarchiwizowanych decyzji, postanowień, orzeczeń etc. w godzinach pracy Kolegium.
